Lesley Riddle’s laatste jaren…
Lesley Riddle maakte nog steeds muziek toen hij samen met zijn vrouw Allie Rhea in Rochester (in de staat New York) woonde. Maar zijn muziek was vrijwel volledig ter ondersteuning van de plaatselijke Pinkstergemeente waar hij en zijn vrouw lid van waren geworden. Hij speelde nog steeds gitaar, maar zong alleen met de gemeente. Kort daarna ontmoette hij Son House, een andere goede zwarte muzikant uit het zuiden die ook in Rochester woonde, en hij speelde misschien af en toe met hem. Hij verkocht zijn gitaar uiteindelijk in 1945 omdat hij niemand meer kon vinden om samen muziek mee te maken, of dat niet meer wilde doen. Zijn leven in Rochester nam zijn eigen loop, waarbij Burnsville en de Tri-Cities steeds verder weg lagen, zowel in tijd als in afstand. Hij bezocht zowel Burnsville en de Tri-Cities nog een keer in 1951 en daarna meer dan vijftien jaar lang niet meer. Hij en The Carter Family verloren het contact volledig toen hij het gebied verliet en naar Rochester verhuisde.
Het was een enorm toeval dat in het begin van de jaren 1960 Lesley Riddle ingehaald werd door zijn verleden en dat zijn samenwerking met The Carter Family interessant begon te worden voor een groot aantal muziekliefhebbers die vanuit de Folk Revival allerlei nieuwe muziek leerden kennen. In april 1963 speelden Mike Seeger en de New Lost City Ramblers een concert samen met Mother Maybelle Carter in Hollywood. Ze speelde onder andere ‘Red River Blues’ en ‘The Cannon Ball’, en Mike Seeger vroeg haar waar ze die twee songs had geleerd. Kenmerkend voor Mother Maybelle was dat ze een andere muzikant de eer gaf. Dat gold ook voor haar snelle en zekere toeschrijving, in dit geval aan ‘Esley Riddles’. Ze wist, in antwoord op een verdere vraag, dat hij nog leefde, maar ze wist helaas niet waar hij in April 1963 woonde. Ze had hem voor het laatst gezien toen hij in een schoenpoetssalon in Kingsport werkte.
Mother Maybelle’s antwoord intrigeerde Mike Seeger, die een even onvermoeibare verzamelaar en historicus was als A.P. Carter destijds ook was geweest. Het lokte een behoorlijke zoektocht uit naar de onbekende man wiens muziek blijkbaar goed genoeg was geweest om het geluid van The Carter Family vorm te geven. Mike Seeger was zeker ook ontroerd door het gevoel, dat in de jaren zestig door veel musici en cultuurwerkers werd gedeeld, van een immens rijke en overvloedige muziekcultuur in de volkstaal die ofwel onvoldoende gedocumenteerd was, ofwel in veel van zijn uitdrukkingen totaal onbekend was. Het vooruitzicht om een zanger, een ‘picker’ of een violist te vinden en te horen, wiens geluid slechts schaars was vastgelegd op een paar oude opnames, of helemaal niet, wond veel van zulke mensen in die tijd behoorlijk op. Het vinden van Lesley Riddle kostte aardig wat tijd en omvatte een paar valse aanwijzingen en ook een paar schijnbare doodlopende wegen. Mike Seeger ging zo snel mogelijk naar Kingsport en probeerde Lesley Riddle eerst te lokaliseren via het plaatselijke politiebureau en vervolgens via een restaurant voor mensen van kleur waar hij de naam kreeg van een man die een veroordeelde bleek te zijn. Enige tijd later, op het Newport Folk Festival in de zomer van 1963, vroeg Mike Seeger aan Brownie McGhee of hij ooit een Lesley Riddle had gekend: ‘yes’, antwoordde Brownie McGhee; ‘Rochester, one leg, eight fingers and a guitar’…
Mike Seeger en de New Lost City Ramblers traden op in Rochester in oktober 1963. Mike Seeger had al eerder Lesley Riddle’s naam en adres gevonden in de ‘Rochester City Directory’, in de gids stond Lesley Riddle’s dat zijn beroep ‘presser’ was. Toen Mike Seeger naar het aangegeven adres ging, was Lesley Riddle thuis. Mike Seeger interviewde Lesley Riddle tijdens deze eerste ontmoeting en organiseerde meerdere vervolgafspraken met Lesley Riddle in de daaropvolgende jaren en haalde Lesley al snel over om voor hem te spelen. In 1965 voelde Lesley zich comfortabel genoeg om een concert bij te wonen op de Eastman School of Music waar de New Lost City Ramblers en Reverend Gary Davis speelden om daarna met Mike Seeger te spelen in een plaatselijk koffiehuis in Rochester. Dat was het begin van een nieuwe vriendschap die het grootste deel van de resterende vijftien jaar van Lesley Riddle’s leven zou duren, die zijn muziek nieuw leven inblies, en die hem liet spelen in concerten en op verschillende folkfestivals. Mike Seeger maakte het mogelijk dat Lesley Riddle in staat was om de muziek op te nemen die op het album staan dat bij dit essay hoort. Later, misschien was het in hetzelfde jaar, kwam Maybelle Carter naar Rochester om daar een optreden te geven. Lesley Riddle was aanwezig bij dat optreden, de twee werden herenigd en de oude vriendschap werd hernieuwd met alle leden van de familie die nog in leven waren (Sara, Maybelle en A.P.’s en Sara’s kinderen: Gladys, Janette en Joe).
De heropleving van zoveel geschiedenis was bepaald niet eenvoudig voor Lesley Riddle. Hij vond het moeilijk om zijn eigen verleden – zijn eigen geschiedenis – te omarmen. Eén reden voor zijn terughoudendheid verwoordde hij destijds: ‘Lots of time you’ll be playing, you’ll get homesick. See, I haven’t been home in fourteen years’. Toen Mike Seeger hem voor het eerst ontmoette had Lesley Riddle zijn gitaar al een tijdje daarvoor verkocht en kon hij nauwelijks nog spelen. In zijn eerste interview sprak hij zich daarover enigszins verontwaardigd uit en verzette hij zich behoorlijk tegen de aanmoediging om dit deel van zijn verleden op te roepen: ‘All those old songs are gone from me. They’re really gone, I ain’t lying to you… I can’t remember things way back there’. Lesley Riddle’s vrouw moedigde hem bepaald niet aan om opnieuw met de muziek aan de slag te gaan. Voor haar, net als voor de echtgenotes van veel andere muzikanten, betekende het muziekleven veel te veel onregelmatigheden. Te late uren, te lange afwezigheden en bovendien de gevaren van alcoholische of andere verslavingen. Noch Lesley, noch zijn vrouw gaven hun verzet snel op. Hoewel Mike Seeger hem aanspoorde om te oefenen met gitaarspelen en zelfs op hem inpraatte zodat hij een goedkope gitaar kocht en vervolgens instemde met een datum voor een opnamesessie, was Lesley Riddle nergens te vinden toen Mike Seeger helemaal naar Rochester reed om de afspraak na te komen. Hij zocht twee of drie dagen tevergeefs naar Lesley Riddle…
Waarschijnlijk vond Lesley Riddle al de nieuwe dingen waar hij geheel onverwacht mee te maken kreeg ook een beetje moeilijk te bevatten. Opeens waren er allerlei mensen die belangstelling voor hem bleken te hebben. Mensen die niet kende en nooit eerder had gezien. De mensen die hij ontmoette hallen allemaal vreemde vragen, vreemde aannames en veronderstellingen. Het bleken mensen te zijn die hem probeerden dingen te laten doen die hij al langere tijd achter zich had gelaten. Mike Seeger’s goedbedoelde voornemen om de muziek van Lesley Riddle op te nemen heeft wellicht alleen maar zijn angst gewekt of het überhaupt mogelijks zou zijn om zijn muzikale vaardigheden en repertoire weer terug te kunnen halen, maar het zou ook kunnen zijn dat een en ander bij Lesley Riddle als wat morbide en uitbuitend over was gekomen. De uitnodigingen om in 1964 op zowel het Newport Folk Festival en het Philadelphia Folk Festivals te verschijnen (hij sloeg de uitnodiging van beide festivals af) bevielen hem misschien, maar ze kwamen op hem ook behoorlijk voorbarig over: ‘I didn’t have no guitar… That was right after I met Mike Seeger. I didn’t think I was good enough’. Het spelen op ‘squaredances’ voor je buren en familie rond Burnsville, of in de straten van Kingsport, of in kolensteden in de bergen, of voor de buren van The Carter Family, bracht een andere relatie met het maken van muziek met zich mee dan met het grote ‘publiek’. De mensen die kwamen om ‘authentic folk music’ te horen.
De aanvankelijke tegenzin van Lesley Riddle werd echter geen weigering. Welke onzekerheden hij ook heeft gevoeld, hij lijkt er ook op dat hij vanaf het begin van al deze nieuwe ontwikkelingen zowel Mike Seeger als andere nieuwkomers al dan niet gedeeltelijk in zijn leven heeft verwelkomd. Deze nieuwe mensen brachten nieuwe kansen met zich mee, langzaam begon dat vorm te krijgen voor Lesley Riddle. Als er iets was dat Lesley Riddle’s bereidheid verklaart om het risico te nemen om te proberen zijn muziek en zijn vaardigheden als instrumentalist weer terug te brengen, dan was het wel de vasthoudendheid en het doorzettingsvermogen van Mike Seeger en zijn geloof in talent van Lesley Riddle.
Zijn muziek en de manier van leven die daarbij bleek te horen, keerden geleidelijk weer terug. Hij begon weer gevoel te krijgen voor het podium en genoot ervan om voor publiek te spelen. Hij liet zich vastleggen – thuis, in de kapperszaak waar hij schoenen poetste, en in een plaatselijk koffiehuis. Het ongenoegen van zijn vrouw over het feit dat hij weer opnieuw muziek ging maken nam niet af, maar Lesley ging stug zijn eigen weg, zoals hij dat voor een groot deel van zijn huwelijk ook al had gedaan. Soms verdween hij gewoon om op ‘benders’ te gaan en er enkele weken loon door te jagen. Hij stopte uiteindelijk ergens eind jaren zestig of begin jaren zeventig met drinken, maar hij bleef ‘a prickly person to deal with’.
Het duurde meer dan een decennium na de eerste ontmoeting met Mike Seeger voordat Lesley Riddle veel van zichzelf riskeerde in de muziek. Allie, zijn vrouw, stierf in 1976 en dit lijkt hem ertoe te hebben aangezet om zich meer open te stellen voor zijn muziek en wat hij als artiest nog zou kunnen doen. Op het Mariposa Folk Festival in Toronto in het midden van de jaren zeventig speelde hij in kleine concertsessies voor een paar duizend mensen. Hij speelde op het Smithsonian Folk Festival in 1976 en in 1978. Hij speelde ook steeds vaker in Rochester en ging af en toe op tournee, waarvan er één hem terugbracht naar de Tri-Cities en terwijl hij daar was, ging hij naar Scott County en speelde bij de Carter Family Fold. Zijn eigen uitbundige commentaar op deze ervaringen getuigt van vreugde en vernieuwing: ’I love to play for festivals. Bigger the crowd, the better I like it. I believe [if] I get in front of 9000, I might start shoutin’… When you enjoy, you’re into the music, the music’s in you, and your music’s in them, and everybody’s having a good time… That’s what I love.’
Er zouden niet veel meer van dat soort optredens zijn. Lesley Riddle rookte graag vaak en vooral veel sigaretten. Hij was pas vijf jaar oud toen hij zijn eerste sigaret rookte. Die gewoonte maakte het vrijwel onvermijdelijk dat hij op latere leeftijd ziek werd en longkanker kreeg. Voordat hij op 13 juli 1980 aan deze akelige ziekte stierf, kon zijn broer John Riddle hem nog een keer terugbrengen naar Burnsville voor een laatste bezoek. Meerdere leden van The Carter Family bezochten hem in de laatste maanden van zijn leven in een verpleeghuis in Rochester. En Janette Carter sprak op zijn begrafenis in Burnsville, waar hij begraven ligt.
Lesley Riddle was een stijlvolle en interessante zanger, een muzikant van wie we meer hadden willen horen dan de beperkte hoeveelheid opnamen die op zijn ene album bewaard zijn gebleven. Dat album is het enige wat Lesley Riddle aan ons heeft nagelaten. Ondertussen is Lesley Riddle samen met zijn muziekcultuur verdwenen. Zijn muziek is tot op zekere hoogte bewaard gebleven, bewaard in de archieven van platenmaatschappijen zoals Rounder Records en op een klein aantal voortvluchtige bloemlezingen en heruitgaven – en in de stemmen en de vingers van de afstammelingen van Lesley Riddle en zijn collega’s. Zulke muziek blijft bestaan, vaak in onvindbare overblijfselen, verbuigingen, stukjes melodie, zwevende verzen die gezamenlijk het creatieve erfgoed vormen waaruit muzikanten in de volkstaal putten. Vrouwen en mannen zoals Lesley Riddle volharden in het maken van muziek van wat ze bij de hand hebben, en geven een geluid aan datgene wat hen daartoe dwingt. Die impuls sterft nooit. Het gaat door in de transformaties waaruit steeds nieuwe muziek wordt gevormd: muziek om te overleven, muziek om te herinneren, als een teken dat geen enkele groep of machtsconstellatie alles voor altijd kan beheersen.
Tja, en dat was het al weer. Heul mooi hou Mike Seeger noa de neudige muite ‘Esley’ zover kregen het om te goan opnemen en weer optreden. Ontroerend ook dat hai Mother Maybelle weer ontmoette. En t eerbetoon met borden, festivals enz. De CD vind ik mooi. Woar veul blueszangers deur te schrouwen heur laidjes zingen dut ‘Esley’ het mooi ingetogen net as zien gitaarspel. Ik heb dizze CD voak gebroekt veur mien radioprogramma. Wat betreft het graf door zitten de dezulfde kleuren in as in de grafstaine van A.P. Carter. Taiken van verbondenhaid en mooi dat de kinderen van A.P. en Sara. Janette sprak op zien begrafenis en anderen gingen nog eeem op visite. Zoiets as eind goed al goed?? Lesley/Esley Riddle; ‘Rochester, one leg, eight fingers and a guitar’. Zien noam is gevestigd en terecht!!
Het is jammer dat lezen vele malen sneller gaat dan schrijven. Ik beschouw een dergelijk verhaal altijd als een soort puzzel waar ik zelf sommige stukjes bij moet zoeken. Vervolgens moet de zaak aan elkaar gelegd worden. Dat gedeelte van de klus vind ik altijd het mooiste gedeelte. Ik denk dat ik de informatie over Lesley Riddle minimaal 30 jaar bewaard heb, zonder dat daar wat mee is gebeurd. Nu ben ik er mee ‘aan de haal’ gegaan en nu wordt het gelezen. Mooi toch? Ik ben blij en tevreden. Op naar nieuwe verhalen! We bedenken wel weer wat…