Al sinds mijn tijd op de HAVO in Stadskanaal (1976 en ’77) ben ik een liefhebber van de boeken van John Steinbeck. Ik denk dat ik nagenoeg alles gelezen heb wat de man heeft geschreven en over de loop der jaren is mijn ‘verzameling’ langzaam maar zeker uitgebreid met een postzegelvel; een eerstedagenvelop; een ansichtkaartje met handtekening van de schrijver; en nog zo het een en ander. Lang geleden kwam ik er toevallig achter dat John Steinbeck zo af en toe de gewoonte had zijn correspondentie af te sluiten met een stempel van een vliegend varkentje. Daar zat een verhaal achter natuurlijk.

Volgens de overlevering (en bevestigd door zijn vrouw Elaine Steinbeck) werd John Steinbeck ooit door een professor verteld dat hij pas schrijver zou worden ‘when pigs fly’. Toen hij later een succesvolle schrijver werd, omarmde hij dit idee en creëerde hij zijn eigen gevleugelde varken om het ongelijk van zijn toenmalige professor te benadrukken. Steinbeck signeerde vaak zijn brieven en boeken met een kleine tekening van een Pigasus en het Latijnse motto: ‘Ad astra per alas porci’ (of soms ‘Ad astra per alia porci’). Dit betekent ‘naar de sterren op de vleugels van een varken’. Hoewel de grammatica van het door John Steinbeck gebruikte Latijn soms ter discussie staat, was de boodschap duidelijk en intentievol.

Pigasus was John Steinbecks persoonlijke embleem, een gevleugeld varken dat hij gebruikte als symbool voor zichzelf. Het is een combinatie van een ‘pig’ (een varken) en ‘Pegasus’ (het gevleugelde paard uit de Griekse mythologie). De betekenis: Steinbeck zag zichzelf als ‘gebonden aan de aarde maar strevend’ (‘earthbound but aspiring’). Hij voelde zich een ‘lompe ziel, maar probeerde te vliegen’ (‘a lumbering soul but trying to fly’), met ‘niet genoeg vleugelspanwijdte, maar veel intentie’ (‘not enough wingspread but plenty of intention’). Pigasus stond voor de mens die de hemel probeert te bereiken, zelfs met beperkte middelen.

Symboliek:
Pigasus staat voor: Bescheiden aspiratie: Niet de elegante en mythische Pegasus, maar een gewoon varken dat toch probeert te vliegen. Dit weerspiegelt Steinbecks nederige achtergrond en zijn focus op de gewone mens in zijn werken. Doorzettingsvermogen: Het varken dat tegen alle verwachtingen in probeert te vliegen, symboliseert de vastberadenheid om dromen na te jagen, zelfs als ze onmogelijk lijken. Zelfspot en humor: Het gebruik van een varken in plaats van een paard toont ook Steinbecks gevoel voor humor en zelfspot. Kortom, Pigasus was voor John Steinbeck een diep persoonlijk en humoristisch symbool van zijn eigen ambities en de menselijke zoektocht naar iets hogers, ondanks aardse beperkingen.

Lange tijd heeft deze afbeelding op het whiteboard op mijn werkplek gehangen. Op de een of andere manier had ik een gevoel van herkenning van John Steinbeck’s visie voor wat betreft het vliegend varkentje.

Onlangs kreeg ik op mijn werkmail de boodschap dat er een pakketje uit China was bezorgd. Niet op mijn werkplek, maar op een adres in de buurt van Hoogkerk (ons gebouw was die dag gesloten). Ik werkte die dag thuis en het mailtje van DHL maakte me erg nieuwsgierig. Omdat die dag om 17:00 uur in Haren een afspraak met mijn oud-collega Jan-Albert Bleeker had vond ik het een goed idee om iets eerder van huis te vertrekken en via Hoogkerk naar Haren te fietsen. Daar hen ik samen met Jan-Albert maar eens gekeken wat er in het pakketje zat. Dat bleek al snel… Twee keer een kleine gietijzeren Pigasus! Elk in een eigen kartonnen doosje…

Op 12 juni 2025 ga ik met pensioen. Een paar weken geleden heb ik een mail aan alle collega’s verzonden om dit gegeven duidelijk te maken. Uiteraard ook naar de verschillende verkoopkantoren omdat ik regelmatig contact heb met collega’s in bijvoorbeeld Taiwan, Singapore en China. Deze internationale collega’s komen ook regelmatig naar ons Royal Avebe Innovation Center in Groningen (de plek waar ik de afgelopen 7 jaar gewerkt heb). Zij zullen ongetwijfeld een keer mijn ‘Pigasus prent’ op mijn whiteboard hebben zien hangen. De beide gietijzeren varkentjes met vleugeltjes zijn ‘made in China’, maar mijn navraag bij de verschillende internationale collega’s leverde niet zo veel op. Ze hebben me dus te grazen gehad! Waarschijnlijk vanwege mijn naderende afscheid van Royal Avebe… Dat iemand me te grazen heeft gehad vind ik niet zo erg; de beide vliegende varkentjes hebben nu een bijzonder plekje in mijn John Steinbeck verzameling gekregen!

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.