Tot ongeveer een half jaar geleden was ik de secretaris van de Vereniging Stad en Lande in Groningen. Een van de taken van de secretaris was (uiteraard) de afhandeling van de post. Op een goede dag kreeg ik een wat dikkere envelop dan gebruikelijk. De afzender woonde in Amsterdam en had vanwege een overlijden de inboedel van een woning moeten opruimen. Herman (de afzender) kwam een aantal oude ansichtkaarten met afbeeldingen van de stad Groningen tegen en vond het zonde deze weg te moeten doen. Hij had waarschijnlijk wat speurwerk gedaan en was tot de conclusie gekomen dat de ansichtkaartjes wellicht iets voor de Vereniging Stad en Lande in Groningen zouden zijn. De slogan van de vereniging is immers: ‘Voor iedereen met interesse in de geschiedenis van stad en provincie Groningen’. Een paar weken later kwam er een tweede, veel kleinere, stapel ansichtkaartjes naar Groningen…

Ik vond het geweldig om te zien dat zowel dit briefje bij de tweede zending (net als het briefje bij de eerste zending) met kroontjespen geschreven was. Prachtig toch?

We hadden toentertijd niet echt een archief voor dergelijke zaken. De ansichtkaartjes hebben dan ook langere tijd in een mooie envelop op mijn bureau gelogeerd. Ondertussen heb ik alle ansichtkaartjes overgedragen aan Beeldbank Groningen in de hoop dat ze – eenmaal gescand – daarop te zien zullen zijn. Voorafgaand aan de overdracht heb ik bedacht dat ik het fijn zou vinden om zelf ook over de scans te kunnen beschikken. Ik heb ze dus ook zelf in laten scannen, zowel de voor- als de achterkant van elk ansichtkaartje. Onlangs heb ik bedacht dat het aardig zou zijn om een serie posts te maken op basis van de scans van de kaartjes zoals ik die bewaard heb. Vandaag het eerste deel.

Een ansichtkaart (ook ansicht of prentbriefkaart) is een kaart met op de ene zijde een afbeelding. In de eerste tijd, eind 19e eeuw, noemde men het ook wel aanzichtkaart. Het woord is ook een verkorting van het Duitse Ansichts(post)karte. De ontwikkeling van de ansichtkaart begint in de loop van de jaren tachtig van de 19e eeuw, toen de postwet in zowel Oostenrijk als Duitsland zo werd aangepast dat het monopolie op het uitgeven van postkaarten kwam te vervallen. In de loop van de jaren negentig van de 19e eeuw begon de prentbriefkaart vooral in Duitsland aan een grote opmars, omdat ze veel werden verzameld. Bij de oorspronkelijke ansichtkaarten was de hele achterkant gereserveerd voor de adressering. Men noemt deze kaarten voorlopers. Tot 1905 mocht in Nederland de achterkant van een prentbriefkaart alleen gebruikt worden om naam, adres en woonplaats op te schrijven. Het verzonden bericht bestond dus uit weinig meer dan de afbeelding, want het was niet toegestaan om iets op de voorkant te schrijven. Dit had te maken met de lage frankeerwaarde. Het verzenden van kaarten met een bericht was veel duurder. Kort hierna begonnen andere landen met het introduceren van een gedeelde achterkant. Bij deze kaarten is de achterzijde in tweeën gedeeld: de rechterhelft is bestemd voor het adres, dat op voorgedrukte lijntjes kan worden geschreven, en links is ruimte voor een bericht. Zo kon de zegetocht van de ansichtkaart als communicatiemiddel beginnen. De voorzijde werd nu exclusief bestemd voor het beeld. Bron: Wikipedia.
Groningen, Heereweg. Een prachtige afbeelding met iets links van het midden de (paarden)tram in beeld en iets rechts van het midden een mooie kar met huif.
De achterkant van het hierboven afgebeelde ansichtkaartje. Het kaartje is gericht aan ‘Den jongeheer J.J. v.d. Walle’ in Leiden. Tante Jetje is de afzender van het ansichtkaartje. Zij woonde destijds aan de Heeresingel 9 in Groningen. Ik heb geprobeerd na te gaan wat de datum in het poststempel is, en denk dat het ansichtkaartje op 15 november 1910 gestempeld afgestempeld is…

Ik heb de bovenstaande kaart ingekleurd met de online software van MyHeritage. Het resultaat is verbluffend.

Groningen. Vischmarkt met Koudegat. Ik vind dit een van de mooiere ansichtkaarten uit de verzameling. Het Koudegat is bij nagenoeg alle inwoners van de stad Groningen een bekende plek.

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie. Het is ook mogelijk je te abonneren op Birdeyes. Kijk daarvoor op de homepagina van deze site en laat je mailadres achter. Je krijgt dan een berichtje als er een nieuwe post is geplaatst.

Volgende post