Ik volg de activiteiten van Studium Generale in Groningen al meerdere jaren. Lang niet alles uit hun programma spreekt me aan, maar soms zijn er lezingen bij waar ik later nog van denk dat ik blij ben dat ik er bij was. Een paar jaar geleden schreef Geert Mak een boek waarin ‘Travels with Charly’ van John Steinbeck als leidraad gebruikte. Toen Geert Mak bijna op loopafstand van ons huis een praatje kwam houden over zijn nieuwe boek en John Steinbeck was dat natuurlijk fantastisch! Onlangs las ik weer iets waarvan ik dacht: ‘daar zou ik graag naar toe willen!’ Toen ik het ’s avonds aan P vertelde kreeg ik te horen dat ik dat dan maar gauw moest gaan regelen. Tegen betaling van slechts € 4,- was een kaartje snel geregeld en kon ik mij gaan verheugen op datgene wat zou gaan komen.
Woensdagavond 6 februari ’24 was de datum dat de lezing gehouden zou worden in de aula van het Academiegebouw aan het Broerplein in het centrum van de stad Groningen. Een werkelijk prachtige plek! Het regende die avond heel hard, dus min of meer doorweekt kwam ik precies op tijd aangefietst. Er was nog een plekje op de eerste rij vrij… Historicus Michael Stewart Foley had een mooie lezing voorbereid waarin hij een goed doordachte analyse gemaakt heeft van het gedachtegoed van Johnny Cash aan de hand van allerlei secundair materiaal. Michael Stewart Foley heeft niet zelf met Johnny Cash gesproken; Johnny Cash was al overleden toen onze historicus aan z’n boek begon te werken. Hoe heeft hij dan überhaupt zijn boek kunnen schrijven?
Een groot gedeelte van het werk – zo vertelde Michael Stewart Foley – was een uitgebreide en nauwkeurige analyse van de alle 58 afleveringen van The Johnny Cash Show die door het Amerikaanse ABC uitgezonden werden van 7 juni 1969 tot 31 maart 1971. De analyse betrof de (non)verbale communicatie tijdens de verschillende shows, de achtergronden van de verschillende songs die tijdens de shows te horen waren, maar ook een zorgvuldige analyse van de gasten in het programma in relatie tot de politieke tijdgeest van die tijd. Het leverde wat mij betreft een fascinerend beeld op van dingen die ik op een bepaalde manier wel wist, maar nu eigenlijk voor het eerst aanzienlijk scherper neergezet werden dan ik altijd gedacht had. Ik heb het grootste gedeelte van de avond geboeid op het puntje van mijn stoel gezeten en aan het einde van de avond nog even kort met Michael Stewart Foley gesproken.
Johnny Cash was wellicht nait echt politiek actief. Moar het klopt wat meneer Foley vertelde, tussen de nummers en regels deur kwamst genog te waiten. Ik denk dat Cash meer aan de Democratische kaante zat. Cash was zoas hai zelf zee: ‘A dove with claws’. Aine woar hai heul goud mit deur ain deure kon was Al Gore. Gore was/is de veurzitter van het Johnny Cash museum. Oetroupen tot de beste museum van de VS. Gore laide soamen mit Franklin Graham de oetvoart van Johnny Cash. Cash had mit alle presidenten van Nixon tot en met George Bush jnr prima contacten en is bie altmoal in Het Witte Hoes west en is onderschaiden mit de hoogste onderschaidens dei in de VS te kriegen binnen. Opvallend was Cash zien enorme betrokkenhaid bie (de politiek van) Israël. Zozeer dat hai ook de hoogste Jeudse onderschaidens kreeg dei er waren. Cash was een instituut en nait zo moar een cowboyzanger. No One But No One More Original Than Johnny Cash!!
Moi Bert, ik denk dat ik het met je eens ben dat Johnny Cash niet politiek actief was. Hij was zich er – volgens mij – terdege van bewust dat hij een publiek figuur was. Door bepaalde gasten bepaalde songs in zijn programma te laten zingen en op een correcte en hartelijke manier met zijn gasten om te gaan maakte hij natuurlijk op een indirecte manier wel politieke statements. Dat blijkt volgens mij ook uit de thematiek van sommige van zijn LP’s. Ik ben het met jou eens dat Johnny Cash er zijn best voor deed dat hij niet door een van de partijen (Democraten en Republikeinen) geclaimd kon worden. Dat wat betreft was Johnny Cash op zijn eigen wijze natuurlijk politiek zeer actief, meer dan veel mensen zullen beseffen. In zijn optiek zal hij een richtlijn/regel bedacht hebben als ‘action speaks louder than words’. Eén van de laatste sheets in de lezing was trouwens een ‘playlist’ van songs zoals Foley die uit de TV-shows van Cash had verzameld om zijn hypothese te illustreren. Ik wil die songs nog een keer in de juiste volgorde beluisteren… Ik heb de lezing waar ik bij geweest ben de afgelopen dagen wat meer zitten overdenken en ‘k ben blij dat ik erbij geweest ben – mijn boek van Foley is vandaag trouwens gearriveerd. Ik heb de komende dagen dus ook wat te lezen…