Vrijdag 22 november 1991; de zevende vakantiedag.
Nadat ik wakker geworden was realiseerde ik me dat deze dag de laatste in Mansfield zou zijn. Deze vrijdag zouden we naar Newton gaan, naar een prachtige gemeente volgens A.G. & Kate… Toen ik beneden kwam hoorde ik dat het een bijzondere dag was; de oudste zoon, Jeremy, was jarig. Zelfs toen ik net beneden was, was het al is een drukte van belang in het huis. De aankomende verjaardagsdrukte begon nu al z’n tol te eisen met als consequentie dat m’n ontbijt van vandaag nog niet een schaduw was van dat van de voorgaande dag… Jacob, de labrador, speels als hij was, wilde graag dollen en begon me lastig te vallen op de plek waar ik na het ontbijt neergestreken was. Het resultaat was dat ik waarschijnlijk een overdosis hondenharen tot mij genomen had, want de rest van de dag heb ik niets anders gedaan dan proesten en snotteren. Tegen de tijd dat de hond en ik genoeg van elkaar hadden heb ik maar eens een goed boek opgezocht. Deze keer was het ‘Transforming Friendship’ van Leslie D. Weatherhead, een oude bekende uit de programma’s van ons aller duo. Erg goed boek!
Uiteindelijk kwamen A.G. & Kate mij ophalen zodat ik mee kon helpen om de geluidsapparatuur die in de kerk stond mee te helpen afbreken en inpakken. Eerst moest Kate echter nog twee gevangenissen bellen, want later in deze tournee spelen ze in twee verschillende Britse gevangenissen. De bedoeling was dat ik dan ook mee zou gaan, maar eerst moest geregeld worden dat ik mee naar binnen zou mogen. Als de telefoontjes gepleegd zijn en de gevangenissen bekend gemaakt zijn met mijn signalement kunnen we terug naar Big Barn Lane om daar onze zaken op te ruimen. Tijdens het afbreken en inpakken hebben A.G. en ik een grote discussie over de juiste manier om spotlights in te pakken. Hoe meer ik tegenspartelde, hoe minder kans ik maakte om misschien toch nog (een beetje) gelijk te krijgen… Uiteindelijk waren we ingepakt en konden we nog even bij Norman en Trudy langs om afscheid te nemen en de sleutel van de kerk weer aan hen terug te geven.
Kate had ondertussen bedacht dat het leuk zou zijn om via Dennis & Linda Lister naar Newton te rijden. Huthwaite, de plaats waar Dennis & Linda woonden was niet echt ver omrijden, bovendien hadden A.G. & Kate en Dennis & Linda elkaar in geen jaren gezien.
In de auto haalde A.G. wat herinneringen op aan de manier waarop ze indertijd Normen en Trudy hadden leren kennen. Dat Norman er een uitgesproken mening over een flink aantal zaken op na hield was mij al opgevallen; hij was energieker dan veel andere dominees… In de Landrover gaf A.G. aan dat hij eigenlijk, net als Norman, een hekel had/heeft aan al de ‘flimsey chorusses’ die destijds (en tegenwoordig nog steeds) in veel kerken gezongen worden. Onmiddellijk viel bij mij het dubbeltje dat hier misschien een stukje van de titel van dit verslag uitgesproken werd… Toch maar even opschrijven die kreet…
Toen we via wat dwalingen eindelijk in Huthwaite aankwamen was het duidelijk aan A.G. & Kate te merken dat ze zich een beetje ongemakkelijk begonnen te voelen. Sinds A.G. & Kate zich wat meer met gospelmuziek en hymnen zijn gaan bezighouden, waren ze Dennis & Linda eigenlijk een beetje uit het oog verloren, hoewel ze vaak genoeg no optredens in de buurt van Huthwaite gedaan hadden. Toen we aankwamen in Huthwaite bleek dat Dennis niet thuis was. Linda was er wel, maar echt spraakzaam was ze niet. Het was dus ook geen wonder dat A.G. & Kate al vrij snel weer besloten om toch maar door te rijden naar Newton in plaats van op Dennis te gaan zitten wachten. Natuurlijk werden er wel uitnodigingen uitgesproken om naar de optredens te komen luisteren, maar of we ze werkelijk zouden zien was maar de vraag…
Dankzij onze vervroegde aftocht in Huthwaite kwamen we mooi op tijd aan in het Methodistenkerkje van Newton. A.G. & Kate hadden mij onderweg al voorbereid op een nogal positief ingestelde, bruisende gemeente en ze hadden gelijk. Deze kerk was de warmste tot nu toe, en dat kwam niet alleen van de temperatuur in de kerkzaal. A.G. vertelde me later dat er in deze gemeente gewerkt werd met ‘lay-pastoral assistents’, mensen die erg veel van de organisatorische taken van de dominee overnamen, zodat de voorgangers zich meer aan de geestelijke taken in de gemeente zou kunnen wijden. Deze avond is de eerste keer dat we tijdens een optreden het oude hymnbook gingen gebruiken.
Het was goed te merken dat A.G. & Kate hier onlangs nog geweest waren, en dat ze zich behoorlijk thuis voelden in deze gemeente. Op een bepaald moment in het programma liet A.G. het podium voor wat het was en vertrok naar buiten, naar de tafel met boeken zoals even later bleek. Hij had twee boeken meegenomen die hij gratis aan de aanwezigen aanbood onder de strikte voorwaarde dat diegene die een gratis boek zou ontvangen binnen zes maanden een briefje naar ’t duo zou sturen met een gefundeerde mening over het boek dat ze gratis mee hadden gekregen… Na wat aarzelingen was A.G. in ‘no time at all’ zijn twee boeken kwijt en kon het programma weer verder gaan.
De eerste hymne voor deze avond was # 744; ‘O for a thousand tongues to sing’ onmiddellijk gevolgd door # 462; ‘Stupendous height of heavenly love’, A.G. vertelde ons dat deze hymne als een manuscript gevonden was na de dood van Charles Wesley.
Stupendous height of heavenly love
Of pitying tenderness divine;
It brought the Saviour from above,
It caused the springing day to shine;
The Sun of Righteousness to appear.
And gild our gloomy hemisphere.
God did in Christ reveal,
To Chase our darkness by his light,
Our sin and ignorance dispel,
Direct our wandering feet aright;
And bring our souls, with pardon blest,
To realms of everlasting rest.
Come then, O Lord, thy light impart,
The faith that bids our terrors cease;
Into thy love direct my heart,
Into thy way of perfect peace;
And cheer my soul, of death afraid.
And guide me through the dreadful shade.
Answer thy mercy’s whole design,
My God incarnated for me;
My spirit make thy radiant shine,
My light and full salvation be;
And through the darkened vale unknown
Conduct me to thy dazzling throne.
Het derde couplet werd altijd door A.G. & Kate gebruikt als een refrein. Heel aangrijpend vond ik het moment tijdens het zingen van deze hymne dat iemand uit het publiek opstond en (uit het hoofd) het laatste couplet van een compleet andere hymne (# 134) citeerde…
We, the sons of men, rejoice,
The Prince of Peace proclaim;
With heaven’s host lift up our voice.
And shout Immanuel’s name:
Knees and hearts to Him we bow;
Of our flesh and of our bone,
Jesus is our Brother now.
And God is all our own.
A.G. & Kate stonden in eerste instantie een beetje verwonderd te kijken, maar vonden het eigenlijk ook wel weer geweldig dat iemand zo reageerde op hun programma. De daaropvolgende hymne werd ook wel ‘Wesley’s convenant prayer’ genoemd en werd in de Verenigde Staten vaak gebruikt bij de intrede van een nieuwe dominee of het aanbreken van een nieuwe periode in het kerkelijk jaar. In relatie tot deze song stonden twee verschillende ‘readings’. De eerste ‘reading’ was een stukje van Allan Walker en hield verband met de Lifeline beweging in Australië, de tweede ‘reading’ was het stukje van Donald English over de vragen die je bij anderen kunt oproepen door je manier van leven, en hoe verdrietig het is als je stijl van leven eigenlijk geen vragen oproept bij diegenen waar je mee omgaat.
Come let us use the grace divine.
And all with one accord,
In a perpetual covenant join
Ourselves with Christ the Lord:
Give up ourselves through Jesu’s power,
His name to glorify;
And promise, in this sacred hour,
For God to live and die.
The covenant we this moment make
Be ever kept in mind;
We will no more our God forsake,
Or cast His words behind.
We never will trow off His fear
Who hears our solemn vow;
And if Thou art well pleased to hear,
Come down, and meet us now.
To each the covenant blood apply,
Which takes our sins away;
And register our names on high,
And keep us to that day.
Amen.
De volgende ‘reading’ was uit Mattheus 28; het zendingsbevel. Hieraan verbonden was het feit dat als je er op uit zou gaan om discipelen te gaan maken, je in de problemen gaat komen. De hymne die A.G. & Kate bij deze ‘reading’ uitgezocht hadden was ‘O, love divine, how sweet Thou art’, naar mijn mening één van de mooiste Wesley hymnen die A.G. & Kate tot dusverre op hun programma hadden gezet. Voor deze hymne gebruikten ze voornamelijk de autoharp. De muziek voor deze hymne was van Händel, hij schreef de melodie ‘Fitzwilliam’ voor deze hymne. A.G. & Kate waren erg onder de indruk van deze hymne, ze hebben er destijds een LP naar vernoemd, en in het bij de betreffende LP behorende boekje verschillende bladzijden aan deze hymne gewijd. Charles Wesley zelf gaf aan deze hymne de volgende (sub)titel mee: ‘After preaching in a church’. Het volgende verhaal hoort bij de ontstaansgeschiedenis van deze hymne, dit is in grote lijnen ook het verhaal dat A.G. & Kate bij de introductie van deze hymne gebruikt hebben.
Deze hymne bestond eigenlijk uit drie delen (zo hadden A.G. & Kate hun versie geleerd), vaak zongen A.G. & Kate maar één of twee delen van deze hymne omdat het eigenlijk best wel een lange end is (en met de verschillende refreinen, die A.G. & Kate ingebouwd hadden nog veel langer), maar deze avond waren we onder vrienden als het ware, het maakte niet zo veel uit hoelang het programma zou duren.
Jesu, accept the grateful song,
My Wisdom and my Might,
‘Tis Thou hast loosed the stammering tongue.
And taught my hands to fight.
Thou, Jesus, Thou my mouth hast been;
The weapons of Thy war,
Mighty through Thee, I pull down sin.
And all Thy truth declare.
Thy Spirit gave me utterance now,
My soul with strength endued,
Hardened to adamant my brow.
And armed my heart with God.
Not without Thee, my Lord, I am
Come up unto this place,
Thy Spirit bade me preach Thy name.
And trumpet forth Thy praise.
Thy powerful hand in all I see,
Thy wondrous workings own,
Glory, and strength, and praise to
Thee Ascribe, and Thee alone.
Gladly I own the promise true
To all whom Thou dost send,
‘Behold I always am with you,
Your Saviour to the end!’
Amen, amen, my God and Lord,
If Thou art with me still,
I still shall speak the gospel word,
My ministry fulfil.
Thee I shall constantly proclaim,
Though earth and heil oppose,
Bold to confess Thy glorious name.
Before a world of foes.
Jesus, the name, high over all
In hell, or earth, or sky.
Angels and men before it fall.
And devils fear, and fly.
Jesus, the name to sinners dear,
The name to sinners given,
It scatters all their guilty fear.
And turns their heil to heaven.
Jesus the prisoner’s fetters breaks,
And bruises Satan’s head,
Power into strengthless souls it speaks.
And life into the dead.
O that the world might taste, and see
The riches of His grace!
The arms of love which compass me,
Would all mankind embrace.
O that my Jesu’s heavenly charms
Might every bosom move!
Fly sinners, fly into those arms
Of everlasting love.
Sinners, behold the lamb of God,
On Him your spirits stay;
He bears the universal load,
He takes your sins away.
His only righteousness I show,
His saving grace proclaim;
‘Tis all my business here below
To cry, behold che Lamb.
Happy, if with my latest breath
I might but gasp his name,
Preach Him to all, and cry in death
Behold, behold the lamb!
Deze hymne slaat eigenlijk een brug tussen hetgeen in Mattheus 28 staat en dat wat in het eerste hoofdstuk van Johannes (vanaf vers 29) staat over de roeping van de discipelen; ‘Behold the Lamb of God’. Dit Bijbelgedeelte doet A.G. teruggrijpen naar de eerste tournee die A.G. & Kate indertijd op de Shetland Eilanden maakten. Op deze eilanden hebben ze indertijd David Monkton, de man die ze op het spoor van het Methodisme gezet heeft, ontmoet. Een van de kerkjes waar David indertijd voorging, Scalloway Church, is de plaats waar A.G. voor de eerste keer ‘And can it be’ hoorde. Het vierde couplet van deze hymne is voor A.G. van doorslaggevende betekenis geweest bij z’n omzwaai naar het huidige evangeliserende werk dat A.G. & Kate momenteel doen. Natuurlijk wordt ook deze hymne nu gezongen. Voor deze song aan stelt A.G. zich de vraag voor wie Jezus indertijd gekomen is… Het antwoord daarop vinden we in het Markus evangelie.
Na de ‘love offering’ en ‘Wrestling Jacob’ is dit programma voorbij. Na de dienst klampte een klein manneke me aan. Hij getuigde tegen mij over zijn bekering, jaren geleden. Hoe hij een leven had gehad vol strijd, totdat ‘The chains feil off, my heart was free’ (uit ‘And can it be’). Wat een getuigenis!
Tijdens het eten hebben Valerie en A.G. & Kate elkaar vanzelfsprekend uitgebreid bijgepraat over het wel en wee van het werk in de kerk en allerlei andere ontwikkelingen. Na een heerlijke maaltijd met pie en koffie na (waarbij er zelfs rekening gehouden werd met het feit dat ik niet erg van kip houd) werd mij m’n kamer voor de komende nacht gewezen. Ik bleek deze nacht de slaapkamer van de oudste dochter te mogen gebruiken. Dat niet alleen, ik had zelfs m’n eigen badkamer tot m’n beschikking! Voor het slapen gaan toch nog eventjes een stukje in ‘t boek van Leslie D. Weatherhead lezen en dan maar ‘kort maar hevig slapen’, morgen is er weer een dag met allerlei nieuwe activiteiten…
Wanneer je dit verhoal zo lezen vind ik het toch jammer dat deur het Wesley materioal er sommige fans binnen oafhoakt toun in der tied. In het begun had ik er ook muite mit, moar as je goud luusterden zatten doar ook pareltjes bie. Dei verstaarker van het duo stait mie nog as de dag van guster bie. Net as toun in het blad lees ik weer mit plezaaier en het brengt mie terugge noar ‘betere’ tieden.
Mijn indruk is dat in die periode ongeveer 15~20% van de mensen is afgehaakt. Een commercieel succes is het ‘Wesley-avontuur’ in mijn beleving nooit geworden. Heb ik in die tijd mooie momenten beleefd? Beslist! Tja… En die versterker? Loodzwaar was dat ding!