In de Martinitoren ‘d’Olle Grieze’ in Groningen hangt een prachtig carillon waar we als bewoners van de stad regelmatig naar kunnen luisteren. Onlangs nog was er enige reuring omdat er verzoeknummers op het carillon gespeeld konden worden door de beiaardier. Voor een bijdrage van minimaal € 500,- aan de Groninger Voedselbank werd dan een verzoeknummer naar keuze gespeeld. De Friese studentenvereniging Bernlef had bedacht het Friese volkslied te laten spelen en had ruimschoots aan de minimale bijdrage van € 500,- voldaan. De stunt zorgde wel voor veel kromme tenen bij rechtgeaarde Groningers natuurlijk. De mensen van de Groninger Voedselbank vonden het waarschijnlijk minder erg…
Er hangt echter nog een andere klok in d’Olle Grieze. Deze klok hangt niet zoals het carillon in de klokkenstoel in het midden van de toren. Deze klok hangt vlak achter de galmgaten aan de zuidkant van de Martinitoren. Omdat de klok op deze manier in de toren hangt is de slag wat onregelmatig, er worden geregeld een paar slagen gemist. Deze klok is bovendien afwijkend gestemd dan de overige klokken. De Ruimstraatklok werd in vroegere tijden gebruikt om mensen aan te sporen de staten te (ont)ruimen en naar huis te gaan. Vandaar de naam Ruimstraatklok. Een andere naam voor deze klok is ook wel Bierklok. Voor de kasteleins in de Groninger kroegen was het luiden van deze klok een signaal om geen bier meer te schenken. Daarnaast had de Ruimstraat- of Bierklok een functie als noodklok mocht er een inval in de stad zijn of mocht er ergens brand zijn uitgebroken.
De laatste keer dat de Ruimstraat klok heeft geluid was in 2018 tijdens een klimaatactie. Maar op dit moment heeft het Groninger Klokkenluidersgilde besloten te klok opnieuw dagelijks tussen 20:30 en 20:40 uur te luiden. De Ruimstraatklok wordt bij wijze van uitzondering opnieuw als noodklok gebruikt om de bewoners van de stad aan te sporen de straten te ontruimen en naar huis te gaan vanwege de avondklok. Het Groninger Klokkenluidersgilde zegt hierover ‘ruim de straten zo veel mogelijk en blijf thuis’ en ‘corona krijgt Groningen er niet onder!’. Ik heb nog even overwogen om rond 20:30 uur op de Grote Markt in de stad naar het luiden van deze klok te luisteren, maar heb besloten dat niet te doen omdat ik het prettiger vind om de drukte te mijden en me gewoon netjes aan de afgesproken regels te houden.
De huidige Ruimstraatklok is gegoten door Jan Christaan Borchardt uit Enkhuysen voor het bedrag van 383 gulden en is in 1764 in gebruik genomen. De klok weegt ongeveer 900 kilo en heeft een diameter van 94 centimeter. De klok heeft twee opschriften: ‘J. BORCHHARDT FUDIT ENCHUSAE 1764’ en ‘STADT GRONINGEN 1764’. De huidige klok is van de 3e generatie Ruimstraatklokken: de eerste klok dateert uit 1425 en is verloren gegaan in de brand van 1577. De tweede dateert van 1584 en is gegoten door Hendrik van Trier die ook de Salvator, en de Grote en Kleine Borger klokken heeft gegoten.
Facebook reacties