Kaartfragment uit 1822

We hadden bedacht dat we de Groninger borgen route wel in één middag zouden kunnen rijden. Dat bleek een beetje tegen te vallen. We denken nog een middag nodig te hebben om de rest van de route te rijden. Da’s niet erg, dan hebben we twee keer plezier van dezelfde route. Ik had vervolgens bedacht om het verslag van onze avonturen in twee delen te kunnen posten. Ook dat idee bleek een beetje te optimistisch. Om het een beetje overzichtelijk te houden heb ik bedacht om een kort verslagje per borg te schrijven. Dit is het 2e deel, het 1e deel vindt u hier. We vertrokken bij de Piloersmaborg in Den Ham nadat we een paar mooie foto’s hadden gemaakt. Via allerlei kleine weggetjes en mooie besneeuwde weilanden arriveerden we in Ezinge. Als we meer tijd hadden gehad was het leuk geweest om samen met P de kerk van Ezinge te bekijken. Die kerk ligt prachtig op een terp. We besloten dat het verstandiger was om verder te puzzelen en reden door naar Aduarderzijl. Ik had bedacht om bij de oude zijl een paar foto’s te maken, maar er stonden te veel geparkeerde auto’s van mensen die hier een mooi plekje hadden gevonden om te schaatsen. Hoewel we op min of meer bekend terrein waren (omgeving Garnwerd) vonden we allebei het navigeren met het bolletje-pijltje systeem iets onoverzichtelijker dan we dachten.

Bolletje-pijltje (zie afbeelding links) is een vrij eenvoudige techniek om een route aan te geven, en heeft wel wat weg van een kruispuntenroute. Het bolletje (de ronde cirkel) staat voor de plek waar je nu bent. Het pijltje geeft aan welk pad van de splitsing gevolgd moet worden. Bij elke vanandering van richting volgt een nieuw plaatje in de routebeschrijving. Het is een kwestie van héél goed opletten!

We reden daarom maar door naar de parkeerplaats van de Allersmaborg. Verschillende keren was ik hier al eens langsgefietst, maar ik had het borgterrein nog niet eerder bekeken. Daar was nu alle gelegenheid voor. Het was maar een klein stukje lopen naar de borg. Onze eerste observatie was dat de borg bewoond was. Dat hadden we niet verwacht. Er stond een auto voor de borg geparkeerd en bovendien brandde er licht in een van de kamers in de borg. P had in de auto al een van de vragen uit het routeboekje gelezen en wandelde naar een afdakje waaronder een paar bontgekleurde bijenkasten bleken te staan. Dat was tegelijk het antwoord op de vraag uit het routeboekje. Er loopt een gracht om de borg met daarover een mooie ophaalbrug. We hebben een omgewaaide boom gezien die als een soort brug over de gracht rondom de borg lag. Prachtig om dat zo te laten liggen! Wij wilden in eerste instantie de borg zelf wat beter bekijken, maar in plaats daarvan besloten we om buiten om de gracht een rondje om de borg te lopen. Tijdens het wandelen konden we het huis en de omgeving wel goed bekijken natuurlijk. In de buurt van de ophaalbrug staat een uitgebreid informatiebord. Dat bord heb ik gebruikt om een soort samenvatting van de geschiedenis van de borg te schrijven. Deze staat een stukje verderop in deze post…

Mooie duivenslag op het terrein van de borg…
Geschiedenis van de Allersmaborg (samenvatting):
Even boven Ezinge ligt een van de juweeltjes van het Groningerland. De Allersmaborg is een van de weinige Ommelander borgen die vrijwel helemaal bewaard is gebleven (terrein en borggebouw). Moeilijk te vinden is de plek niet: het aaneengesloten front van bomen valt in het weidse landschap van ver op. ’s Zomers gaat de borg schuil achter weelderig groen. Het borgterrein is vrij toegankelijk, met uitzondering van het gedeelte waar het huis staat. Het verhaal van Allersma begint in de Middeleeuwen. Het eerste huis is hier neergezet om toezicht te houden op de sluis in de Feerwerdertocht op de plek waar deze in het Reitdiep uitmondde. Iets naar het oosten werd het Aduarderdiep gegraven met daarin de Aduarderzijl (= sluis). Duurt Allersma was hier in 1489 zijlrechter. Het is de eerste vermelding van een bewoner van de borg. Omdat Duurt geen kinderen naliet, zou de borg uiteindelijk (na 5 generaties) in handen komen van de niet-adellijke boerenfamilie Elema, waardoor de borg nooit in handen kwam van een adellijk geslacht en de eigenaren zich geen jonkers mochten noemen. Na een eeuwenlang particulier eigendom kocht de gemeente Ezinge de borg in 1946 voor 12.000 gulden. De gemeente had echter onvoldoende geld voor het onderhoud van de borg en het terrein. De borg raakte in verval tot Staatsbosbeheer in 1970 de nieuwe eigenaar werd voor het symbolische bedrag van één gulden. Daarna werd de restauratie voortvarend aangepakt, met als doel het karakter van een voornaam begin 19de-eeuws huis te herstellen en in stand te houden. Allersma is vooral rijk aan broedvogels. De oude bomen met hun holtes bieden broedplaatsen aan holenbroeders als de gekraagde roodstaart en de grauwe vliegenvanger. Ook de plantenliefhebber komt aan zijn trekken. Een specialiteit is de stinsenflora. Dat is de verzamelnaam van een groep planten die bij uitstek kenmerkend is voor de borgen in Groningen en Friesland. Hun naam danken ze aan het Friese woord voor borg, ‘stins’. De restauratie ten spijt, rond 2005 was de borg opnieuw in slechte staat van onderhoud. Om de borg ook voor de toekomst te bewaren, heeft Staatsbosbeheer de borg en de borgtuin in erfpacht uitgegeven (voor een periode van 30 jaar) aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij hebben de borg opnieuw gerestaureerd. De borg werd, met behoud van de authenticiteit, geschikt gemaakt voor groepsgebruik. Ook de tuin kreeg een opknapbeurt en heeft nu weer een ‘adellijke’ uitstraling.

We hebben een half uurtje heerlijk gewandeld, een paar mooie foto’s gemaakt en waren onder de indruk van dit mooie en voor ons onbekend plekje in ’t Groningerland. Tevreden gingen we daarna weer verder met onze autopuzzeltocht. We begonnen ondertussen wel in de gaten te krijgen dat we niet in staat zouden zijn deze hele autopuzzeltocht op één zondagmiddag te rijden. Binnenkort zullen we een vervolg gaan plannen…

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.