Louis G. Le Roy: ‘Een kunstenaar mag geen eindwerk neerzetten maar moet een wisselwerking met de natuur én met anderen aangaan om zo de hoogste mate van complexiteit te bereiken’.

De afgelopen paar jaar huren we via Airbnb een huis in Heerenveen en brengen daar de herfstvakantie door. De bosrijke omgeving van Heerenveen en Oranjewoud vinden we een fijne plek om te fietsen. Voor mij komt daar nog bij dat deze hoek van Friesland rijk aan geschiedenis is en dat veel sporen daarvan nog in het landschap zichtbaar zijn (natuurlijk geldt dit voor héél veel andere plekken ook). Heerenveen is voor ons een uitnodigende plek om even op de fiets te stappen en een blokje om te gaan. Tijdens ons eerste fietsrondje reden we door Mildam toen ik ineens de ecokathedraal van Louis G. Le Roy in het vizier kreeg. Het was nog vroeg, dus we hadden even tijd om rond te kijken en een paar foto’s te maken voordat het te donker zou worden. Bij de ingang stond een bordje met de volgende tekst:

U staat op het punt de ecokathedraal te betreden, naar de ideeën van Louis G. Le Roy (1924 – 2012). Het gebruik van los gestapelde stenen in combinatie met minimaal ingrijpen geeft deze tuin (gemeentelijke monumentenlijst) een geheel eigen karakter. Een spannende tuin met oneffenheden en soms een losse steen op uw pad. Uw medewerking om de paden vrij te houden wordt zeer op prijs gesteld. Niet betreden tussen zonsondergang en zonsopkomst. Wij wensen u een prettig verblijf in deze groene stads-oase! Vragen: stuur een mail naar info@stichtingtijd.nl

Op mij kwam deze tuin over als een verwilderde omgeving met enorme stapels losgestapelde stenen (stoeptegels, klinkers, trottoirbanden, dakpannen en dergelijke). Een vervreemdende en tegelijk fascinerende omgeving. Ik heb ooit (toen ik nog in Hoogezand woonde), maar dit was de overtreffende trap en maakte me heel erg nieuwsgierig. lang geleden had ik er eens over gelezen, maar ik had niet op dit moment op deze toevallige ontmoeting gerekend…

Eigen samenvatting van Louis G. Le Roy…

Ik heb me een beetje in moeten lezen, dat zal duidelijk zijn. Alle bouwwerken in deze ecokathedraal zijn los gestapeld, er is dus geen cement gebruikt om te bouwen. Nieuw is stenen stapelen niet te noemen. In landen waar je struikelt over de losse natuursteen is het al eeuwen goed gebruik. In Engeland heet het dry stone walling, in Frankrijk pierre sèche. En overal geldt het als een natuurlijke manier van erfafscheiding die tegelijk een schat aan leven herbergt. ‘Door stenen los te stapelen, ontstaan er overal kieren en spleten die plaats bieden voor dieren en kleine planten. Al die nisjes zijn ideaal voor spinnetjes en andere dieren’. Ook de eigenschap van steen om warmte vast te houden, leent zich voor het vormen van microklimaten die soortenrijkdom bevorderen. In de jaren zeventig startte Le Roy zijn ecokathedraalproject in Mildam. Hij had hier een stuk grond verworven waar hij eerst een aantal bomen plantte. Daarna maakte hij met gemeente Heerenveen de afspraak dat puin van de gemeente op zijn land zou worden gebracht. Zo kwamen tot op de dag van vandaag vele vrachtwagens puin storten op zijn land. Le Roy begon te bouwen. Hij maakte van de stenen, stoepranden, en putten op zijn land muren, torens en platforms, zonder daarbij cement te gebruiken. Hij zette ook planten uit, en gaf aan een bekende toestemming om rotsplanten uit te zetten. De bedoeling van de ecokathedraal is dat er langdurig aan gebouwd wordt, net als de kathedralen in de Middeleeuwen. Desgevraagd zei hij dat het project duizend jaar gaat duren en dat de ecokathedraal uiteindelijk driehonderd meter hoog wordt. Het ging Le Roy echter veel meer om het proces dan om het resultaat. Mens en natuur moeten in een langdurig proces een grote complexiteit ontwikkelen. Dat proces vergt lange tijd.

De term ecokathedraal is bedacht door Louis G. Le Roy. Het woord bestaat uit twee delen, waarbij ‘eco’ staat voor de natuur en ‘kathedraal’ voor cultuur. Daarmee wilde hij aangeven dat natuur en cultuur met elkaar samen moeten werken. Ze hebben elkaar nodig: een symbiotische relatie. Het bouwen aan een ecokathedraal is een generatief proces dat zich uitstrekt over tientallen  generaties. Dit langetermijndenken wordt ook wel kathedraaldenken genoemd, omdat de bouw van kathedralen soms eeuwen duurde. De mensen die de kathedralen bouwden wisten dat ze het eindresultaat nooit zouden zien. In een tijd waar kortetermijndenken belangrijker wordt gevonden, worden de volgende generaties vaak vergeten en denken we er niet bij na hoe wij de wereld achterlaten voor onze kleinkinderen.

Foto op het Internet gevonden; Louis G. Le Roy aan het werk in zijn ecokathedraal in Mildam.

Tja, los van alle filosofische bespiegelingen (daar had ik überhaupt niet bij nagedacht) vond ik het een prachtige plek en was ik de rest van de avond opgetogen over datgene wat ik gezien en beleefd had…

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.