In januari 2019 plaatste ik een post over de kinderen van opa en oma Ploegman (m’n moeder was de jongste van deze kinderen) op deze site. Oom Klaas en tante Griet kwamen natuurlijk ook voor in deze post. De afgelopen week kreeg ik van Jan Ploegman een reactie op deze post (uit 2019) met de vraag of het klopte dat opa en oma Ploegman in 1954 op bezoek waren geweest in Canada. Vroeger heb ik één of twee keer horen vertellen dat opa en oma lang geleden zo’n reis hadden gemaakt, maar meer informatie had ik niet. Ik heb dus bevestigend op de vraag geantwoord, maar mijn nieuwsgierigheid was natuurlijk behoorlijk geprikkeld. Wat zou ik hierover graag iets meer willen weten. Misschien zou ik nu ook uit kunnen zoeken wanneer mijn oom en tante naar Canada waren geëmigreerd? M’n oom Klaas en tante Griet emigreerden kort na de 2e Wereldoorlog – op donderdag 8 april 1948 – naar Canada. M’n moeder moest op dat moment nog 18 jaar oud worden… Oom Klaas en tante Griet reisden meet de Kota Inten, een voormalig vrachtschip dat dienstgedaan had op de route Rotterdam-Indië. De gegevens in de voorlaatste zin kon ik vinden dankzij de hint van Jan Ploegman in z’n reactie over oude passagierslijsten die tegenwoordig online te raadplegen zijn…

Eerder al had ik zitten speuren naar gegevens over het moment dat oom Klaas en tante Griet naar Canada waren geëmigreerd. Toen kon ik niets vinden. Ik wist dat ze er aan het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw al woonden. Ik vond op Delpher een rouwadvertentie waar zij mede genoemd weren als degenen die hun deelneming betuigden. Achter hun naam stond toen ‘(Canada)’ vermeld. Ik had al bedacht dat het zeer waarschijnlijk zou zijn dat ze per boot gereisd zouden zijn. Dat bleek een goede gok. Binnen een paar minuten had ik hun naam gevonden en wist ik welk schip het geweest was en op welke datum het vertrek was.

Tussen 1945 en 1954 emigreerde één op de twintig Nederlanders naar landen als Zuid-Afrika, Canada of Australië. Daarnaast dacht 32% van de Nederlandse bevolking serieus na over emigratie in 1948. De sentimenten om het moederland te verlaten werden aangewakkerd door de hoge werkloosheid en woningnood in het thuisland. De geboortegolf die na de oorlog op gang kwam, de babyboom, verbeterde de uitzichten op een mooiere toekomst niet. Veel Nederlanders waren teleurgesteld in de onveranderde Europese politiek. Bovendien speelde de angst voor een eventuele Derde Wereldoorlog veel Nederlanders parten. Was er sowieso nog wel een toekomst in Nederland?

Deze download was de oplossing van m’n vraagstuk…
Uitsnede van het plaatje hierboven. Contrast is ook aangepast. Oom Klaas en tante Griet staan als nummer 963 vermeld op de op één na onderste regel. Het klopt ook qua de gezinssamenstelling van oom Klaas en tante Griet op dat moment: twee volwassenen, twee kinderen en één baby. Iets verder naar rechts is de afkorting C.N.R. te lezen. Dit staat voor Canadian National Railway – oom Klaas heeft lange tijd voor de Canadese spoorwegen gewerkt. Zou hij dit contact hebben gelegd voordat ze vertrokken uit Nederland? Zo roept een antwoord steeds nieuwe vragen op…
De Kota Inten werd in 1927 in Rotterdam in opdracht van de Rotterdamsche Lloyd gebouwd, als vrachtschip voor de route Rotterdam-Indië. Ze had als vrachtvaarder een passagiersaccommodatie voor 28 personen. Maar de boot werd door middel van provisorische tussendekken ook regelmatig ingericht voor het vervoer van groepen pelgrims van en naar Mekka. En dan nam de passagierscapaciteit toe tot zo’n 1.800 personen. Het was een redelijk gedateerd schip en behoorlijk traag in vergelijking met een aantal andere troepentransportschepen. Van enige luxe was ook al geen enkele sprake. Na de val van Nederlands-Indië in 1942 viel de Kota Inten in Azië in handen van de Britten, die haar als vrachtschip benutten. Maar nog in datzelfde jaar werd zij overgedaan aan de Amerikaanse overheid, de US War Shipping Administration. In september 1943 werd de boot te New York ingericht als troepentransportschip, met capaciteit voor zo’n 1.750 manschappen. De Kota Inten voer tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Stille Oceaan. Daarbij overleefde ze te Io Shima (een eilandje bij Japan) een kamikazeactie van een Japanse piloot. Begin 1946 werd de Kota Inten door de Amerikanen aan de Rotterdamse eigenaar teruggegeven. Nu ging de boot voor de Nederlandse overheid militairen naar en van Nederlandsch-Indië vervoeren. Ook werd zij ingezet als emigrantenboot naar Canada, en voor repatriëring van Nederlanders uit Indonesië.

De grootste verrassing kwam echter toen ik ging nazoeken wat de beweegredenen waren van de gemiddelde emigrant zo kort na de 2e Wereldoorlog. Ik vond op YouTube een filmpje van het vertrek van de Kota Inten vanuit de haven van Rotterdam in ’t voorjaar van 1948…

Toelichting bij dit filmpje: Met het schip ‘Kota Inten’ vertrekken uit Rotterdam een aantal Nederlanders met hun gezinnen naar Canada. Het filmpje laat beelden zien van de emigranten thuis, bij de douane en bij het afscheid aan de kade van vrienden en familie. Polygoon Hollands Nieuws, 1948.

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.