We hebben de gewoonte om de kortere schoolvakanties – zoals de herfstvakantie – door te brengen in Heerenveen. We hebben daar al meerdere jaren achtereen een Airbnb adres waar we ons prettig voelen. De omgeving rondom Heerenveen en Oranjewoud vinden we prachtig, dat is één van de redenen waarom we regelmatig naar deze streek teruggaan. Dat was ook ons plan voor de afgelopen herfstvakantie. Het liep echter anders. Onze gastvrouw bleek ziek te zijn en daardoor hebben we onze reservering maar ongedaan gemaakt. We moesten ineens een ‘plan B’ bedenken. Gelukkig hadden we dat al een tijdje in de la liggen… De penningmeester van de vereniging waarvan ik de secretaris ben had al eens een aardig scenario voor ons uitgewerkt om in Ost-Friesland op verkenning te gaan. Hij is enthousiast over de streek en vermoedde (denk ik) dat wij dat ook zouden kunnen worden…

We hebben een tijdje nagedacht over een soort autoroute. Ik zou het erg leuk en vooral erg lekker vinden om ‘krabben’ (= garnalen) te gaan eten in Ditzum, maar verder had ik geen grootse plannen. P bedacht dat het leuk zou zijn om de scheve toren van Midlum te gaan bekijken en verder zouden we gaan improviseren. De eerste stop was dus Midlum (iets ten noorden van Jemgum).  Het dorp Midlum ligt in het Reiderland aan de oever aan ‘onze kant’ van de Eems.

Het Duitse Rheiderland (op deze kaart rood gekleurd) is de gangbare naam voor de landstreek tussen Eems en Dollard. Het bestond vanaf de 15e eeuw uit twee bestuurlijke districten: Niederrheiderland (Amt Jemgum, tot 1808 onderdeel van Amt Emden) en Oberrheiderland (Amt Weener, tot 1808 onderdeel van Amt Leerort). Beide werden in 1885 samengevoegd tot de Kreis Weener, die in 1932 opging in de Landkreis Leer. De rode stippen geven de waarschijnlijke locatie aan van inmiddels verdwenen dorpen, de zwarte stippen zijn nu nog bestaande dorpen.

Midlum is ontstaan op een Warft (lees ‘wierde’) die dateert uit het begin van de jaartelling. De hervormde kerk van Midlum stamt uit het begin van de 13e eeuw. Bij de kerk staat een forse klokkentoren uit ongeveer 1300, die geldt als de meest scheefstaande toren ter wereld. De toren is 6,74° scheefgezakt (en dat is meer dat de scheve toren van Pisa). De aanname is dat de toren al tijdens de bouw in het begin van de 14e eeuw de toren begon te verzakken in de zachte ondergrond van Midlum. De vraag is echter of de scheve toren van Midlum een echte toren is… Het bouwwerk meet (LxBxH) 7,3 x 9 x 14 meter en doet daardoor niet zo erg ‘torenachtig’ aan.

Duidelijk is te zien dat men geprobeerd heeft te voorkomen dat de toren te ver zou verzakken. Aan de linkerkant van de toren is een duidelijk zichtbare versteviging aangebracht om te voorkomen dat de toren verder verzakt.

Terwijl we de toren aan het bewonderen waren bleek dat we op het ‘volle uur’ aan waren komen lopen. De klokken begonnen oorverdovend te luiden, iets waar we behoorlijk van schrokken. De eerste slag was gelijk op volle sterkte… U begrijpt vast wel wat ik bedoel… We hebben een paar mooie foto’s kunnen maken en wilden heel graag de kerk ook van binnen bekijken. Dat lukte helaas niet. Niettemin was ons korte verblijf in Midlum – mede door de erg luid luidende kerkklokken – een interessante belevenis.

Aan het ongelijke metselwerk in de muren valt duidelijk af te lezen dat in de noordelijke en zuidelijke muur drie oude romaanse rondboogramen eerst in grotere gotische ramen veranderd zijn en later, mogelijk in de barokke tijd, gedeeltelijk weer werden dichtgemetseld en door de huidige vier rondboogramen vervangen werden. Ook de dichtgemetselde portalen in de lengtemuren zijn nog herkenbaar. Bron: Wikipedia.
Op één van de vorige foto’s waren stalen verstevigingsbalken te zien om de toren in model te houden. Ze zijn ook echt nodig! De oorspronkelijke ingang van de toren was 2,80 meter hoog, maar tegenwoordig is die bijna een meter lager…

Volgende post

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.