Ik heb op Birdeyes twee keer eerder over mijn tijd als dienstplichtig militair geschreven. Deze twee posts zijn hier en hier te lezen (openen beiden op een nieuw tabblad). De eerste paar weken van mijn dienstplicht kreeg ik een nooit voltooide rijopleiding op de Frederik Henderik Kazerne in Venlo-Blerick, vervolgens verkaste ik voor de militaire vorming naar de Isabella Kazerne in Den Bosch, waarna ik een telefonistenopleiding kreeg op de Elias Beekman Kazerne in Ede-Wageningen.

Ik kreeg les op een DAF YA-126. In een van de eerdere post is te lezen waarom de rijopleiding niet het gewenste resultaat had…

Uiteindelijk kwam ik als telefonist terecht op de Johannes Post Kazerne in Havelterberg. Ik woonde destijds nog bij mijn ouders in Stadskanaal, je kan dus stellen dat ik gedurende mijn tijd als dienstplichtig militair stapje voor stapje weer terug naar het noorden kwam. Vanuit de Johannes Post Kazerne werd ik als telefonist uitbesteed aan de Amerikaanse basis in Havelterberg/Darp (een dorpje in de buurt van Steenwijk). Tja, wat zullen we ervan zeggen? Ik had er een luizenleven…

Het inmiddels verdwenen gebouw van de Amerikaanse basis in Havelterberg/Darp vanaf de zijkant gezien.
Op Havelteberg heeft een aantal jaren, 31 jaar om precies te zijn een Amerikaanse kazerne gestaan. Ook wel ‘site’ genoemd. Op deze site lagen atoombommen opgeslagen (zegt men). De site heeft van 1961 tot 1992 dienstgedaan als opslagplaats van nucleaire munitie van het Amerikaanse leger. Op deze site hebben een groot aantal Nederlandse dienstplichtige soldaten van de koninklijk Landmacht sitewacht gelopen. Deze sitewacht duurde een week, de soldaten verbleven dan op de site. De site was opgebouwd uit 2 grote langwerpige bunkers voor de nucleaire munitie, 4 torens waarvan 1 betonnen, 3 naar binnen gerichte bunkers en een langwerpig wit gebouw, verder waren er 2 hekken, buiten de hekken had men nog een gordel van schuttersputten gegraven. Deze schuttersputten waren op ongeveer 10m van de hekken gegraven. Op ongeveer 50 meter voor de site stond een bunker dit was het laatste checkpoint voor de site, op de weg had men Spaanse ruiters in de weg gestoken, deze bestonden uit lange ijzeren staven die schuin uit de weg staken. Voor de poort stonden deze Spaanse ruiters ook opgesteld. Op ongeveer 150 meter voor het laatste checkpoint stond een wachthuisje met slagboom en ook weer Spaanse ruiters, hier zat tevens een garage bij met 2 jeeps voor alarmpatrouilles, maar als 1e kwam je langs de legeringsgebouwen van het Amerikaanse leger, dit was een aparte kazerne en bestond uit ongeveer 4 legeringsgebouwen en een stroomhuisje. Verder was er om de hele site een open vlakte van ongeveer 100 meter, buiten deze 100 meter was er nog een gordel van rollen prikkeldraad (scheermesdraad) gelegd. De site van Havelterberg is veelvuldig in het nieuws geweest door de vele demonstraties van de vredesbeweging, als ik me niet vergis is er in 1980 zelfs een waarschuwingsschot gelost, dit gebeurde toen de demonstranten optrokken naar de poort van de site en begonnen te gooien met onder andere verfbommen en stenen. Helaas is de site van Havelteberg gesloopt in 1999, alleen de oude betonnen toren staat er nog. Mocht u ooit in de buurt zijn ga dan eens kijken, je kunt er tevens lekker wandelen – BRON.
Vanuit de lucht kijken we naar de plaats waar oorspronkelijk de ‘site’ was. Bron: Topotijdreis (mooie site op het Internet trouwens).

De telefonisten en telexisten werden uitbesteed aan de Amerikaanse basis. De chauffeurs van de Nederlandse eenheid 8KL-US zorgden er voor dat we vanaf de Johannes Post Kazerne naar en van de Amerikaanse basis gebracht werden (en ook brachten ze ons naar het treinstation en haalden ze ons vandaar weer op). Ik heb het een mooie tijd gevonden, buitengewoon interessant ook trouwens. Nooit heb ik geweten of er nu wel of geen kernwapens op deze basis waren opgeslagen. Nog steeds weet ik hoe ik me diende melden als er een telefoontje op 05210-12417 binnen kwam. dat telefoonnummer vergeet ik nooit weer denk ik…

Nadat ik op Facebook een link naar deze post had geplaatst reageerden een groot aantal mensen met allerlei mooie en interessante reacties. Eén van hen plaatste deze indrukwekkende foto als reactie. Volgens mij is het een foto van de achterkant van het gebouw waarin ik werkzaam ben geweest. Ik heb ‘um een beetje scherper gemaakt, ingekleurd en iets bijgesneden.

Een paar jaar geleden (in 2022) waren P en ik een weekje op vakantie in Diever. ’s Avonds keken we naar de TV en tot mijn grote verwondering was er op RTV Drenthe een aflevering te zien van de zesdelige serie ‘Het mysterie van Darp’. Op het puntje van mijn stoel zat ik te kijken. Boeiende materie was het, want het ging over de periode die ik mee had gemaakt. Korte afleveringen waren het, amper 15 minuten lang; maar de makers hebben wat mij betreft aardig goed de tijdgeest van 1979 – de periode dat ik er gewerkt heb – weten te pakken.

In de eerste aflevering gaan we terug naar 1961, het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Rusland en Amerika en de NAVO stonden lijnrecht tegen over elkaar. Europa was bang dat de Russen West Europa zouden komen binnenvallen. Om dat te voorkomen wilde men tactische kernwapens kunnen inzetten.

In de tweede aflevering van ‘Het mysterie van Darp’ gaat het over de Nederlandse militairen die de raketten op de ‘Amerikaanse site’ moesten bewaken. Elke week kwam er een nieuwe lading dienstplichtigen voor een week lang ‘site-wacht’. Met doorgeladen geweren hielden ze in het pikkedonker de vijand op afstand.

In de derde aflevering van ‘Het mysterie van Darp’ gaat het over de Amerikanen. Aanvankelijk werd de site bewaakt door een klein groepje. Ze leefden in het ‘Amerikaanse hotel’ dat net buiten de site lag. Langzamerhand groeide hun aantal echter. De Amerikanen waren jong en waren dan ook te vinden in het uitgaansleven van Steenwijk of op de honkbalclub in Meppel.

In de vierde aflevering van ‘Het mysterie van Darp’ staan de vredesactivisten Ton Spijkerman, zijn vrouw Ria Duiven en dominee Harcourt Kleinfelter centraal, zij speelden een belangrijke rol bij de demonstraties. In de jaren ‘70 kwam er steeds meer weerstand tegen de vermeende opslag van kernwapens op deze plek. In 1974 wordt voor het eerst vanuit Steenwijk een zogenoemde Vredesmars tegen de aanwezigheid van kernkoppen gehouden.

In de vijfde aflevering van ‘Het mysterie van Darp’ gaat het over de inwoners van Darp en Havelterberg. Voor Willem Lijkendijk en Jan Dedden was de jaarlijkse demonstratie op Tweede Kerstdag een soort uitje. Zelf hadden de dorpelingen helemaal geen bezwaar tegen de raketbasis. De Amerikanen waren een welkome afleiding in hun bestaan.

In de zesde en laatste aflevering van ‘Het mysterie van Darp’ besteden we aandacht aan het vertrek van de Amerikanen in 1991. In 1989 viel de Berlijnse muur en kwam er een einde aan de Koude Oorlog. Voor de Amerikanen was er geen reden meer om nog langer dergelijke wapensystemen in Nederland op te slaan. Het zware materieel werd met helikopters opgehaald en op een goede dag waren ze gewoon allemaal vertrokken.

Onderaan de post is een blokje waar u een reactie achter kunt laten. Ik stel dat zeer op prijs! U wordt gevraagd om een mailadres. Dit mailadres wordt niet gepubliceerd, maar stelt mij – als beheerder van deze site – in staat om te reageren op uw reactie.